Herkomstetikettering

Het primaire doel van etikettering van levensmiddelen is om consumenten te voorzien van begrijpelijke, transparante informatie waarmee ze een weloverwogen keuze kunnen maken, tegen een betaalbare prijs. De FNLI beaamt dat transparantie in de keten van groot belang is, maar stelt dat verplichte herkomstetikettering geen doeltreffend middel hiertoe is.

Fabrikanten vermelden vaak al vrijwillig de oorsprong van hun producten en ingrediënten, waar dit operationeel gezien mogelijk is en waar de markt erom vraagt. Tegen verplichte herkomstetikettering over de hele linie (‘one-size-fits-all’), zijn echter veel bezwaren op te voeren:

1. Frequente aanpassing etiket
   Om een continue kwaliteit, beschikbaarheid en prijs te garanderen, kopen producenten door het jaar heen ingrediënten in bij leveranciers uit verschillende landen (vanwege factoren als seizoen/klimaat). Als elke wisseling een etiketwijziging met zich meebrengt, kan dit leiden tot zeer frequente aanpassing van etiketten, met bijbehorende kosten en complexiteit van productie en logistiek als gevolg.
2. Administratieve lastenverhoging
   Verplichte herkomstetikettering brengt hoge administratieve lasten met zich mee. Zie het volgende voorbeeld van een etiket voor vlees als ingrediënt voor een saucijzenbroodje:
   • Huidig etiket: Water, Wheat flour, partially hydrogenated palm oil and hydrogenated canola oil, Bread crumbs[wheat], 6% pigmeat, Pasteurized liquid whole egg, 3% beef, Spice mix, Salt, Spicy sauce, Emulsifier:E471, Colour:E160a, Acid:E330, flavour, vitamin A & D3.
   • Etiket met herkomstetikettering op landniveau: Water, Wheat flour, partially hydrogenated palm oil and hydrogenated canola oil, Bread crumbs[wheat], 6% pigmeat (Netherlands, Germany and Argentina), Pasteurized liquid whole egg, 3% beef (Belgium, Germany and Argentina), Spice mix, Salt, Spicy sauce, Emulsifier:E471, Colour:E160, Acid:E330, flavour, vitamin A & D3.
3. Verlies van reststromen
   Het verplicht stellen van herkomstetikettering ontmoedigt producenten om reststromen optimaal te benutten. De hoeveelheid van een restproduct kan te klein zijn om te gebruiken, in verhouding tot de kosten die gemaakt worden bij het wijzigen van het etiket. In het kader van verduurzaming dus ongunstig.
4. Gepercipieerd  verband tussen herkomst en kwaliteit
   Wat zegt de herkomst van een ingrediënt over de kwaliteit  en de gezondheids- en duurzaamheidsaspecten van een product? Consumenten zouden een verband kunnen leggen tussen herkomst en kwaliteit en zo mogelijk oneigenlijke voorkeuren creëren. Om tegemoet te komen aan deze voorkeuren kunnen afnemers eisen dat bepaalde ingrediënten alleen nog uit één bepaald land mogen komen. Dit kan leiden tot (indirecte) handelsbelemmeringen en verstoring van de interne Europese markt.
5. Devaluatie Europees erkende kwaliteitsproducten
   Al langer vermelden producenten de herkomst op vrijwillige basis op producten, namelijk bij producten waar dit goed te realiseren is en waarbij er een duidelijke vraag is vanuit de markt, denk aan Parma- of Ardennerham. Veel van deze vrijwillige oorsprongsvermeldingen beschikken over een Europese erkenning als bijzonder kwaliteitsproduct. Verplichte herkomstetikettering kan leiden tot een devaluatie van alle Europees erkende kwaliteitsproducten.